Fundacja Audiodeskrypcja
Drzwi do kultury i sztuki

Konsultacja ws. projektu Programu obrotu bezgotówkowego w Polsce na lata 2009-2013

Szczegóły

Utworzono: piątek, 11, wrzesień 2009 14:42

Opublikowano: piątek, 11, wrzesień 2009 23:42

Odsłony: 50204

11.09.2009 r.

W związku z pracami nad projektem Programu rozwoju obrotu bezgotówkowego w Polsce na lata 2009 - 2013, Fundacja Audiodeskrypcja pragnie zgłosić propozycje rozwiązań mogących przyczynić się do poprawy dostępności usług bankowych i płatniczych osobom z niepełnosprawnością wzroku oraz osobom starszym.

W aspekcie przygotowywania projektu konieczne jest zwrócenie uwagi, by osoby z niepełnosprawnością wzroku, będące klientami banków, miały zapewnioną możliwość korzystania z usług bankowych, na tym samym poziomie, jak wszyscy pozostali klienci banków.

Niestety w chwili obecnej, potrzeby osób niewidomych i słabowidzących związane z dostępnością do usług bankowych, bezgotówkowych instrumentów płatniczych są marginalizowane. Jest to także powodem powiększającego się wykluczenia finansowego osób z niepełnosprawnością wzroku oraz osób starszych, które równie często borykają się z problemami wynikającymi z pogarszającego się wraz z wiekiem wzroku. Uwzględnienie potrzeb osób z problemami widzenia poprzez wprowadzenie stosownych rozwiązań pozwoli złagodzić negatywne skutki wdrażania obrotu bezgotówkowego, pieniądza elektronicznego, ale także umożliwi osobom z problemami widzenia pełny - samodzielny dostęp do usług bankowych i płatniczych.

Proponujemy zatem by odpowiednie regulacje związane z poprawą dostępności infrastruktury bankowej osobom z problemami widzenia zostały uwzględnione w działaniach numer 4, 5, 6, 15 oraz 16:

Działanie nr 4: Podjęcie działań mających na celu otwieranie i prowadzenie bezpłatnych lub tanich rachunków bankowych i rozpoczęcie korzystania z bezgotówkowych instrumentów płatniczych wśród osób o niskich dochodach, należących do kategorii osób starszych (powyżej 65 roku życia), mieszkańców mniejszych miast i wsi, osób niepełnosprawnych i osób bezrobotnych, a także wśród młodzieży powyżej 13 roku życia i studentów nieposiadających dotąd rachunku bankowego;

Działanie nr 5: Zwiększenie funkcjonalności, bezpieczeństwa i zakresu wykorzystywania rachunków bankowych, kart płatniczych oraz innych bezgotówkowych instrumentów płatniczych;

Działanie nr 6: Standaryzowanie i promowanie bankowości elektronicznej, dokonywania płatności za zakupy w Internecie oraz innowacyjnych instrumentów płatniczych;

Działanie nr 15: Budowanie zaufania do gospodarki elektronicznej, bankowości elektronicznej i zakupów przez Internet;

Działanie nr 16: Działania banków mające na celu upraszczanie procedur bankowych oraz bardziej przyjazne podejście bankowców do klienta, budowanie stałej relacji z klientem, pozyskiwanie zaufania i jego pogłębianie.

Dostępność infrastruktury bankowej i płatniczej osobom z niepełnosprawnością wzroku wiąże się ściśle m.in. z dostępnością bankomatów, wpłatomatów, terminali, bankowych stron internetowych umożliwiających powszechne i samodzielne korzystanie z oferowanych usług on-line takich jak np. dokonywanie płatności przez internet, zakładanie lokat itp.

Obecnie nawet w dużych miastach osoby niewidome praktycznie nie mają dostępu do swoich pieniędzy poza godzinami pracy oddziałów banków. Często są zmuszone udostępniać swoje prywatne dane przypadkowym osobom na ulicy czy w galerii handlowej, prosząc o pomoc w wypłacie gotówki ze zwykłego bankomatu.

Rozwiązaniem tego problemu umożliwiającym przeciwdziałanie dyskryminacji osób z problemami widzenia, tak by i one miały możliwość samodzielnego wypłacania lub wpłacania pieniędzy o każdej porze dnia i nocy, bez towarzystwa zaufanej osoby, jest wprowadzenie głosowych komunikatów do przycisków funkcyjnych np. (wypłata, wpłata, wybór nominału, potwierdzenie, anulowanie operacji, wyjęcie karty) oraz zastosowanie wypukłych znaczników w najważniejszych punktach urządzenia (tj. karta, gotówka, paragon itp.) oraz na przyciskach funkcyjnych (tj. klawisz numeryczny 5, głośniej, ciszej, wyjęcie karty itp.). Wypukłe znaczniki umożliwią określenie i lokalizację tych przycisków.

Dodatkowo powinien zostać przyjęty jednolity standard oznakowania, aby nie doszło do tego, iż każdy bankomat będzie miał inne oznaczenie.

Do mówiących bankomatów i wpłatomatów istnieje możliwość podpięcia słuchawek, dzięki którym można w dyskretny sposób posłuchać informacji, koniecznych do obsługi tych urządzeń. Wprowadzenie takich rozwiązań zwiększy zarówno bezpieczeństwo dokonywanych operacji, a zarazem zwiększy zakres funkcjonalności bankomatów i wpłatomatów dla klientów z niepełnosprawnością wzroku.

Tego typu udźwiękowione urządzenia do wypłaty i wpłaty gotówki funkcjonują z powodzeniem w Stanach Zjednoczonych i wielu krajach europejskich - Mówiące bankomaty z technologią Text to Speach stworzoną przez Phoenix Interactive zadebiutowały w 2005 r. w Belfaście i Glasgow. W marcu 2005 r. pierwszy mówiący bankomat udostępniła także austryjacka filia banku Reiffeisen (RLB Steiermark). Natomiast w lipcu 2008 r. Credit Swiss udostępnił dla swoich szwajcarskich klientów ponad dwieście mówiących bankomatów, z opcją wyboru języka np. niemiecki, włoski, francuski i angielski. Pojawiają się też inne usługi, mające ułatwić życie niewidzącym klientom banków na całym świecie. Szwajcarscy klienci Credit Swiss, brytyjscy klienci banku Halifax oraz austriaccy - Bawagu mogą zamówić wyciągi bankowe w wersji brajlowskiej. Dostęp do najważniejszych usług bankowych jest coraz częściej dostępny przez telefon i Internet. Banki, które dbają o swoich niepełnosprawnych klientów, udostępniają bankowe wyciągi elektroniczne oraz zamawiają projekty stron internetowych „bez barier”, aby mogły one być sczytywane za pomocą czytnika ekranu albo oprogramowania powiększającego.

Audyty bankowych stron internetowych wykazały jednak, iż strony większości polskich banków nie są dostępne dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Tuż po wejściu na stronę barierą nie do pokonania okazuje się najczęściej nieczytelny formularz logowania do systemu bankowego. Podobnie problematyczny jest brak opisanych linków i przycisków (brak znaczników title, alt), utrudniona nawigacja po stronie (brak nagłówków, kotwic itp.), niepoprawna konstrukcja pól Combo (samoprzeładowująca się strona uniemożliwia wybór opcji(, brak możliwości zmiany kontrastu lub rozmiaru czcionki. Ze względu na fakt, iż swoje elektroniczne oddziały otworzyło wiele banków, które dotychczas funkcjonowały jedynie w sposób tradycyjny, a także biorąc pod uwagę, iż analitycy rynków finansowych oraz internetu przewidują dalszy rozwój bankowości on-line, warto by Program Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego w Polsce uwzględniał dostępność bankowych stron internetowych dla osób z problemami widzenia poprzez stosowanie zalecanych standardów tworzenia stron internetowych W3C - Web Accessibility Initiative:

http://www.w3c.org/wai

Proponowana w projekcie wieloletnia strategia rozwoju obrotu bezgotówkowego sprzyja zarówno stopniowemu wprowadzaniu powszechnie dostępnych rozwiązań, ale także budowaniu zaufania wśród osób z niepełnosprawnością wzroku do gospodarki elektronicznej, bankowości elektronicznej.

Poniżej zamieszczamy łącza internetowe do materiałów prasowych poruszających problematykę dostępności bankomatów dla osób z niepełnosprawnością wzroku:

http://miasta.gazeta.pl/bialystok/1,35250,5558065,Bankomaty_powinny_mowic.html

http://miasta.gazeta.pl/bialystok/1,35250,5661264,Rzecznik_Praw_Obywatelskich_wspiera_niewidomych.html

http://miasta.gazeta.pl/bialystok/1,35250,5702229,RPO_pyta_banki_o_niewidomych.html

http://www.polskieradio.pl/nauka/tags/artykul72261.html

http://www.rmf.fm/fakty/?prev=1&ptr=10&id=145205

Z poważaniem,
Zarząd Fundacji Audiodeskrypcja

Tomasz Strzymiński,
Barbara Szymańska,
Katarzyna Dziedzik,
Aneta Szymańska